Focusing και Όνειρα Εισαγωγή, Σύνοψη και Σχολιασμός σχετικά με την Focusing-βιωματική Εργασία με Όνειρα (Focusing-Oriented Dreamwork) Νικόλαος Κυπριωτάκης [1] Eugene Gendlin «Αφήστε το σώμα σας να ερμηνεύσει τα όνειρά σας» (“Let your body interpret your dreams”) [Εισαγωγή, επίλογος, μετάφραση, προσαρμογή: Νικόλαος Κυπριωτάκης] Εισαγωγή Είναι η ιδιαίτερη ζωντάνια του ονείρου, όπως ηχεί και αντηχεί μέσα στο σώμα μας, όπως αλληλεπιδρά με το σώμα μας, σαν ένα «άγριο ζώο» που δεν μπορεί ή δεν πρέπει να εξημερωθεί… είναι αυτή η ζωντάνια, μια βαθιά ενσώματη αίσθηση που θέλουμε να επιτρέψουμε να ενεργήσει πάνω μας και όχι το αντίθετο. Πώς μπορούμε να βάλουμε σε παρένθεση τις σκέψεις, τις ερμηνείες μας, ό,τι ήδη γνωρίζουμε, την τάση μας να ερμηνεύσουμε και να αναλύσουμε, ό,τι θα μπορούσε να ελέγξει και να παγώσει αυτήν την βαθιά σωματική αντήχηση; Άλλωστε ποια θα μπορούσε να είναι η λειτουργική αξία μιας οποιαδήποτε ερμηνείας αν αυτή δεν συνηχεί με το σώμα του ονειρευόμενου ή της ονειρευόμενης; (Ellis, 2020, σελ. 101). Πώς επιτρέπουμε στο όνειρο να ενεργήσει πάνω στο σώμα μας, να αλληλεπιδράσει με το σώμα μας, να αλληλεπιδράσει μαζί μας; Η εργασία ή η μέθοδος εργασίας του Eugene Gendlin με τα όνειρα βασίζεται ασφαλώς στην Διαδικασία Εστίασης (Focusing) ή αποτελεί επέκταση και συνέχεια ή εφαρμογή της. Με την έννοια αυτή μπορεί να ονομαστεί Focusing-βιωματική Εργασία με Όνειρα (Focusing-Oriented Dreamwork, FOD) και μπορεί να εννοηθεί μονάχα ως μία μέθοδος βιωματική ή Focusing-βιωματική και σωματική. Ο ίδιος περιγράφει την «μέθοδό» του ως Σωματική Εργασία με Όνειρα (Body Dreamwork). Ουσιαστικά, ο Gendlin δανείζεται στοιχεία από ένα σύνολο ψυχοθεραπευτικών παραδόσεων (ελεύθεροι συνειρμοί του Freud, ονειροπολήσεις (daydreaming) του Jung, κατά κύριο λόγο, αλλά και στοιχεία από την Gestalt, όπως το παιχνίδι-ρόλου της «υποκειμενοποίησης» χαρακτήρων ή και αντικειμένων του ονείρου, την (θεατρική) δραματοποίηση, κ.λπ.) τα οποία βιωματικοποιούνται, «αποδίδονται» ή αναφέρονται άμεσα στο σώμα του ονειρευόμενου ή της ονειρευόμενης. Η Focusing εργασία με όνειρα, παρουσιάζει κοινά στοιχεία όχι μονάχα με μοντέρνες Γιουγκιανές προσεγγίσεις των ονείρων, αλλά και με πολλές από τις αρχές και τις μεθόδους άλλων ενσώματων «προσεγγίσεων» των ονείρων ή της ονειρικής διαδικασίας, όπως για παράδειγμα η ενσώματη φαντασία (embodied imagination) των Robert Bosnak και Jill Fischer, η ονειρική φροντίδα (ελεύθερη μετάφραση του όρου dream tending) του Stephen Aizenstat, η διαδικασιακή εργασία (process work) του Arnold Mindell, κ.λπ. Το ενδιαφέρον, ωστόσο, στοιχείο που διαφοροποιεί την μέθοδο εργασίας του Gendlin είναι το ίδιο το Focusing, ως διαδικασία «εισόδου» στο σώμα και με την έννοια αυτήν, εισόδου στο όνειρο. Μια διαδικασία αργή, ευγενική, φιλική, βιωματική, στην οποία το σώμα είναι η λυδία λίθος ή η τελική «αυθεντία» του ονείρου, μαζί με το υπόρρητα ενεχόμενο πεδίο «πληροφορίας» την οποία το σώμα και οι σωματικά βιωμένες αισθήσεις φέρουν. Όχι μονάχα αυτή «[…] καθαυτή η περιγραφή του ονείρου δεν μπορεί να ερμηνευτεί χωρίς τη συμμετοχή αυτού που το ονειρεύτηκε. Αλλά ούτε και οι ερμηνείες του ατόμου που ονειρεύεται είναι αξιόπιστες.» (Gendlin, 2012). Με την έννοια αυτήν, όλο το σύνολο των πλείστων ειδών ερωτήσεων που η Focusing Εργασία με Όνειρα προσφέρει στην διαδικασία της συνάντησης του ονειρευόμενου και της ονειρευόμενης με τα όνειρά του/της, δεν αποτελεί το κεντρικό «σημείο» ή την κεντρική «ποιότητα» στην διαδικασία αυτή. Το τι σημαίνει ένα όνειρο, ποιο είναι το νόημα ή τα νοήματα ενός ονείρου, ή ακόμα και το πώς το όνειρο συνδέεται με την ζωή μου και τις καταστάσεις που ζω, με το παρελθόν και το παρόν μου, την σεξουαλικότητά μου, κ.λπ., οι αρχετυπικές μορφές που ανακαλύπτω μέσα στο όνειρό μου, όλα αυτά δεν θεωρούνται δευτερεύοντα αλλά, ωστόσο, μπορούν δυνητικά να είναι μονάχα «ήδη γνωστές» (λιγότερο ή περισσότερο) μορφές συμπλεγμάτων ή «αστερισμών» εμπειριών, μνημών, συναισθημάτων, κ.λπ. χωρίς ωστόσο να οδηγούν ή να επιτρέπουν την επαφή με ό,τι θα μπορούσε να είναι ενέργεια προαγωγική-για-την-ζωή, σωματικά βιωμένη και ζωντανή. Το όνειρο, δηλαδή, αλλά και η συνάντηση μαζί του, θα μπορούσε να αποτελεί συνάντηση με δεσμευτικά-δομημένες δομές (εμπειρίας ή βίωσης) ή πιο απλά με ανολοκλήρωτες διαδικασίες εντός της ζωντανής διαδικασίας ή της διαδικασίας-της-ζωής που ο καθένας και η καθεμία από εμάς είναι. Η επαφή με την έμφυτη δύναμη, με την εγγενή ενέργεια της ζωής, λοιπόν, και, με τον τρόπο αυτό, η προαγωγική συνέχιση και ολοκλήρωση του ονείρου και των διαδικασιών του, μοιάζει να αποτελεί μία από τις κεντρικές, ουσιαστικές ποιότητες της Focusing-βιωματικής Εργασίας με Όνειρα. Οι εικόνες του ονείρου ζωντανεύουν μέσα στο σώμα, φέρνοντας πίσω στο σώμα βιωμένες αισθήσεις από το όνειρο, ζωντανεύοντας το όνειρο, και αυτή η αλληλεπίδραση ονείρου και ονειρευόμενου ή ονειρευόμενης θα μπορούσε να αλλάξει τον ονειρευόμενο ή την ονειρευόμενη. Κάθε σκέψη, κάθε συναίσθημα, οι εικόνες, οι λέξεις, οι δράσεις εντός του ονείρου, τόσο αληθινές για αυτόν ή αυτήν που ονειρεύεται, όταν βιώνονται σωματικά, όταν ζωντανεύουν στο σώμα και αποτελούν σωματικά «φαινόμενα» ή σωματικά «γεγονότα», ενέχουν υπόρρητα, «υπονοούν» την προαγωγή τους, την συνέχισή τους, σε σωματικό, οργανικό και οργανισμικό επίπεδο, όπως και ενέχουν ένα υπερπολύπλοκο προ-αναστοχαστικό πεδίο υπορρητότητας (implicit) που μπορεί να δρα και να ανταποκρίνεται μέσα από, και μέσα στην, δική του τάξη και νοημοσύνη, χωρίς να μπορεί να αναλυθεί ή να συμβολοποιηθεί εξαντλητικά από λεκτικές ή συνειδητές διαδικασίες. Τα στοιχεία ενός ονείρου, ζωντανά μέσα στο σώμα και τις βιωμένες αισθήσεις του, ενέχουν την προαγωγή τους σε ό,τι θα μπορούσε δυνητικά να συνεχιστεί. Όλα τα στοιχεία του ονείρου, ακόμα και τα πιο μικρά και ασήμαντα σε μια πρώτη ματιά, συμμετέχουν σε μια πεπλεγμένη σωματική υπορρητότητα η οποία θα μπορούσε να «μετακινηθεί» δυνητικά, μέσα από βήματα προαγωγικά, ακριβώς επειδή ζωντανεύει σωματικά και αλληλεπιδρά μέσα από την προσοχή που δίνουμε στο «όλον» των βιωμένων αισθήσεών του/μας με το πεδίο της γλώσσας, της σκέψης και των καταστάσεων της ζωής μας. […] Διαβάστε περισσότερα: Περιοδικό Εποχή / Epoché Τεύχος 10, Ιούνιος 2020 Εκδόσεις ΕΥΡΑΣΙΑ [1] Νικόλαος Κυπριωτάκης: εκπαιδευτικός, Προσωποκεντρικός & Focusing-βιωματικός Θεραπευτής και εκπαιδευτής στην βιωματική διαδικασία του Focusing. Έχει σπουδάσει Φυσική (την οποία ‘διαβάζει’ ως φιλοσοφία) στο Πανεπιστήμιο της Κρήτης. Διετέλεσε γενικός γραμματέας της Ελληνικής Προσωποκεντρικής και Βιωματικής Εταιρείας (ΕΠΒΕ). Είναι αρχισυντάκτης του περιοδικού Εποχή | Epoché (Ψυχοθεραπεία, Φαινομενολογία, Ερμηνευτική), εκδόσεις Ευρασία.
[e-mail: [email protected]] [2] Κύριες πηγές: Ellis (2020, 2014, 2013), κ.α.
0 Comments
|
Αρχείο
|